Chất liệu viscose là gì?
Vải viscose, hay còn gọi là sợi tổng hợp, là một loại vải được tạo ra từ bột gỗ. Nhờ sở hữu độ rủ và cảm giác mịn màng tương tự như lụa, viscose thường được sử dụng như một chất liệu thay thế cho lụa sang trọng.
Thuật ngữ “viscose” đặc biệt ám chỉ dung dịch bột gỗ được xử lý để biến thành vải. Lần đầu tiên được sản xuất vào năm 1883, chất liệu viscose ban đầu được định vị là loại lụa nhân tạo có giá thành rẻ hơn so với lụa tự nhiên.
Viscose được tạo ra thông qua quá trình hóa học phức tạp, bắt đầu từ bột gỗ hoặc bông xenlulô. Sau khi được xử lý hóa học, bột gỗ hoặc bông xenlulô sẽ được tạo thành một dung dịch dẻo dai gọi là viscose, từ đó có thể kéo thành sợi vải. Nhờ quá trình sản xuất này, viscose sở hữu nhiều đặc tính tương tự như lụa, chẳng hạn như cảm giác mềm mại, rủ và thấm hút ẩm tốt.
Tuy nhiên, viscose cũng có một số hạn chế về độ bền và khả năng chịu nhiệt so với lụa tự nhiên. Vì vậy, viscose thường được kết hợp với các loại sợi khác để tạo ra các loại vải có độ bền và tính năng tốt hơn.
Nguồn gốc chất liệu viscose
Nhà khoa học người Pháp Hilaire de Chardonnet (1839-1924) được xem là người tiên phong phát minh ra sợi viscose, với mục đích thay thế lụa với giá thành rẻ hơn. Tuy nhiên, do tính dễ cháy cao, viscose rayon nhanh chóng bị loại khỏi thị trường cho đến khi Công ty Bemberg của Đức phát triển quy trình sản xuất an toàn hơn.
Năm 1892, ba nhà khoa học người Anh Charles Frederick Cross, Edward John Bevan và Clayton Beadle đã khám phá và được cấp bằng sáng chế cho quy trình sản xuất chất liệu viscose rayon. Đến năm 1905, sợi viscose rayon thương mại đầu tiên chính thức ra mắt thị trường.
Sự ra đời của viscose rayon đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử ngành dệt may Châu Âu. Trước đó, lụa tự nhiên là chất liệu duy nhất được sử dụng rộng rãi, với giá thành rất cao. Viscose rayon, với đặc tính tương tự lụa nhưng giá thành rẻ hơn, đã trở thành một sự lựa chọn thay thế hoàn hảo, giúp ngành dệt may châu Âu phát triển mạnh mẽ hơn.
Mặc dù gặp phải một số thách thức ban đầu, viscose rayon đã dần hoàn thiện quy trình sản xuất và trở thành một trong những chất liệu vải phổ biến nhất trong suốt thế kỷ 20. Đóng góp của các nhà khoa học tiên phong như Chardonnet, Cross, Bevan và Beadle đã in dấu ấn sâu đậm trong lịch sử của ngành dệt may châu Âu.
Đặc điểm nổi bật của chất liệu Viscose
Vải viscose không chỉ có giá thành tương đối rẻ, mà còn mang đến vẻ sang trọng với mức chi phí tiết kiệm hơn nhiều so với các loại vải cao cấp khác. Bên cạnh đó, khả năng kết hợp tốt với các loại sợi khác như cotton, polyester và spandex cũng là một điểm cộng lớn cho chất liệu viscose, giúp bạn dễ dàng sáng tạo nên những thiết kế đa dạng và ấn tượng.
Viscose có nhiều ưu điểm nổi bật:
- Mềm mại: Cảm giác mượt mà, dễ chịu khi chạm vào, mang lại sự thoải mái cho người mặc.
- Dễ nhuộm màu: Nhờ khả năng bắt màu tốt, vải viscose có thể nhuộm đa dạng màu sắc, tạo nên những thiết kế thời trang ấn tượng.
- Bền bỉ: Có độ bền cao, chịu lực tốt, ít bị co giãn hay xù lông sau nhiều lần giặt.
- Thấm hút tốt: Khả năng hút ẩm cao, giúp thoát mồ hôi hiệu quả, tạo sự thoáng mát, thích hợp để làm trang phục thể thao.
- Nhẹ: So với các loại vải khác như cotton hay linen, chất liệu viscose nhẹ hơn đáng kể, mang lại cảm giác nhẹ bẫng, bay bổng khi mặc.
- Duy trì hình dạng tốt: Vải không co giãn nhưng có thể được kết hợp với các loại vải khác, như vải thun, để tăng độ co giãn.
Với những tính năng ưu việt này, viscose chắc chắn sẽ là lựa chọn hoàn hảo cho những ai đang tìm kiếm chất liệu thời trang nhẹ nhàng, mềm mại và độc đáo.
Ứng dụng chất liệu viscose
Chất Viscose, hay còn gọi là Rayon, là một loại vải nhân tạo được làm từ bột gỗ, với nhiều đặc tính nổi trội như mềm mại, thoáng mát, thấm hút tốt. Nhờ những ưu điểm này, Viscose được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Trong ngành may mặc
Viscose được sử dụng để may đa dạng các loại trang phục, từ trang phục mặc nhà, đồ ngủ, đồ lót đến các loại váy đầm, áo sơ mi, quần tây. Chất liệu này mang đến sự thoải mái, mềm mại và thanh lịch cho người mặc, đặc biệt phù hợp cho mùa hè.
Khăn quàng cổ chất liệu Viscose cũng được ưa chuộng bởi độ mềm mại, mỏng nhẹ và khả năng giữ ấm tốt. Chất liệu này có nhiều màu sắc và họa tiết phong phú, giúp bạn dễ dàng phối hợp với các trang phục khác nhau.
Đồ lót Viscose được đánh giá cao bởi khả năng thấm hút mồ hôi tốt, tạo cảm giác khô thoáng và thoải mái cho người mặc. Chất liệu này cũng có độ co giãn nhẹ, giúp ôm sát cơ thể mà không gây khó chịu.
Nhờ những ưu điểm về độ mềm mại, thoáng mát và khả năng thấm hút tốt, Viscose trở thành chất liệu được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của ngành may mặc, mang lại sự thoải mái và tính thẩm mỹ cao cho người sử dụng.
Ngành nội thất
Rèm cửa: Rèm cửa chất liệu viscose mang đến vẻ đẹp sang trọng, tinh tế cho không gian nội thất. Chất liệu này có khả năng cản sáng tốt, giúp điều chỉnh ánh sáng trong nhà một cách hiệu quả. Viscose là một chất liệu được sản xuất từ xenlulo, có độ bóng, mềm mại và thoáng khí, rất phù hợp để làm rèm cửa. Rèm viscose không chỉ đẹp mà còn có khả năng điều chỉnh ánh sáng tự nhiên vào nhà, tạo không gian ấm cúng và dễ chịu.
Thảm: Thảm Viscose có độ mềm mại, êm ái và khả năng thấm hút tốt, tạo cảm giác thoải mái khi sử dụng. Chất liệu này cũng có nhiều màu sắc và họa tiết đa dạng, giúp bạn dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với phong cách nội thất của gia đình. Thảm viscose không chỉ mang đến sự êm ái và thoải mái mà còn có thể tạo điểm nhấn độc đáo cho không gian sống. Với sự đa dạng về màu sắc và họa tiết, thảm viscose rất dễ kết hợp với các phong cách nội thất khác nhau.
Ga trải giường: Ga trải giường chất liệu viscose mang đến cảm giác mát mẻ, thoáng khí và êm ái cho người dùng. Chất liệu này cũng có độ bền cao và dễ dàng giặt giũ. Viscose là chất liệu rất thích hợp để làm ga trải giường vì nó có khả năng điều hoà nhiệt, giữ cho giấc ngủ luôn thoải mái và dễ chịu. Hơn nữa, ga trải giường viscose cũng rất dễ chăm sóc và giữ gìn, giúp gia đình tiết kiệm thời gian và công sức.
Các ngành khác
Sản xuất băng gạc, băng vệ sinh: Viscose có khả năng thấm hút tốt và mềm mại, do đó được sử dụng để sản xuất băng gạc, băng vệ sinh y tế. Những sản phẩm này cung cấp sự thoải mái và an toàn cho người sử dụng, đặc biệt là trong các hoạt động y tế và chăm sóc sức khỏe.
Sản xuất giấy bóng kính: Viscose được sử dụng để sản xuất giấy bóng kính dùng để đóng gói thực phẩm, thuốc men và các sản phẩm khác. Giấy bóng kính có khả năng bảo vệ các sản phẩm khỏi tác động của ánh sáng, không khí và độ ẩm, góp phần kéo dài thời gian bảo quản và giữ gìn chất lượng của sản phẩm.
Sản xuất lốp xe: Sợi Viscose được sử dụng để sản xuất lốp xe, giúp tăng độ bền và khả năng bám đường cho xe. Viscose có độ bền cao, khả năng chịu lực tốt, đồng thời vẫn giữ được độ linh hoạt, điều này rất phù hợp với các yêu cầu về an toàn và hiệu suất của lốp xe.
Nhìn chung, Viscose là một chất liệu đa năng với nhiều ứng dụng trong đời sống. Nhờ những ưu điểm nổi trội về tính chất và giá thành hợp lý, chất liệu viscose ngày càng được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi. Từ y tế đến giao thông, từ bao bì đến các sản phẩm gia dụng, Viscose đã trở thành một vật liệu không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại.
Những tác động môi trường tiềm ẩn khi sản xuất chất liệu viscose
Mặc dù được xem là chất liệu bán tổng hợp có nguồn gốc từ thiên nhiên, Viscose tiềm ẩn một số tác động tiêu cực đến môi trường cần được cân nhắc trước khi lựa chọn:
Khai thác rừng
Việc sản xuất Viscose sử dụng nguồn nguyên liệu chính là gỗ, tuy nhiên nguồn gốc gỗ này không phải lúc nào cũng đảm bảo khai thác bền vững. Nạn phá rừng để lấy gỗ sản xuất Viscose đang diễn ra ở nhiều nơi, dẫn đến mất đi những khu rừng tự nhiên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái địa phương.
Rừng là một hệ sinh thái quan trọng, cung cấp nhiều dịch vụ thiết yếu như điều hòa khí hậu, bảo vệ đất, điều tiết nguồn nước và là nơi sinh sống của rất nhiều loài động vật và thực vật. Tuy nhiên, nạn phá rừng để lấy gỗ sản xuất Viscose đang diễn ra ở nhiều nơi, gây mất đi những khu rừng tự nhiên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái địa phương.
Khai thác rừng một cách bất hợp lý không chỉ phá hủy môi trường mà còn tác động tiêu cực đến cuộc sống của những cộng đồng địa phương phụ thuộc vào rừng. Việc mất rừng dẫn đến suy giảm nguồn nước, xói mòn đất và những thay đổi về khí hậu. Điều này gây khó khăn cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp và đe dọa an ninh lương thực của người dân.
Lãng phí nước
Quá trình sản xuất Viscose tiêu thụ một lượng nước khổng lồ. Ước tính trung bình cần 1.200 lít nước để sản xuất 1kg vải Viscose. Việc sử dụng nước quá mức gây áp lực lên nguồn nước địa phương, ảnh hưởng đến các hệ sinh thái nước ngọt và cộng đồng dân cư lân cận.
Nguồn nước ngọt là tài nguyên vô cùng quý giá nhưng đang bị suy giảm nghiêm trọng do các hoạt động công nghiệp và nông nghiệp tiêu thụ quá mức. Ngành sản xuất Viscose là một trong những ngành tiêu thụ nước nhiều nhất, với nhu cầu lên đến 1.200 lít/kg vải. Điều này gây áp lực lớn lên các hệ thống cung cấp nước của địa phương, dẫn đến sự cạn kiệt và ô nhiễm các nguồn nước ngọt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hệ sinh thái và cộng đồng dân cư phụ thuộc vào nguồn nước này.
Vì vậy, cần phải có những giải pháp quản lý và sử dụng nước một cách hiệu quả và bền vững trong ngành sản xuất Viscose, nhằm bảo vệ nguồn nước ngọt và các hệ sinh thái liên quan. Điều này không chỉ có lợi cho môi trường mà còn đảm bảo sự phát triển lâu dài của ngành công nghiệp này.
Chất độc hại
Viscose là một chất liệu xơ nhân tạo phổ biến, được sản xuất từ xơ bông hoặc gỗ. Mặc dù viscose có nhiều ưu điểm như mềm mịn, thấm hút tốt và giá thành hợp lý, quá trình sản xuất viscose lại sử dụng nhiều hóa chất độc hại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.
Quy trình sản xuất viscose tiêu tốn nhiều nguyên liệu hóa chất như carbon disulfide, axit sunfuric và sodium hydroxide. Nếu không được xử lý đúng cách, những hóa chất này có thể ô nhiễm nguồn nước, đất và không khí, gây hại đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.
Khả năng phân hủy
Một vấn đề khác là khả năng phân hủy của viscose. Mặc dù có nguồn gốc từ thiên nhiên, một số loại viscose được xử lý hóa chất có thể mất hàng thập kỷ để phân hủy hoàn toàn, gia tăng ô nhiễm đất.
Do đó, khi lựa chọn sản phẩm viscose, người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ về nguồn gốc, quy trình sản xuất và cam kết về tính bền vững của thương hiệu. Chỉ như vậy, chúng ta mới có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của viscose đến môi trường.
Viscose là một vật liệu hữu dụng với nhiều ứng dụng, nhưng cần được quản lý cẩn thận trong quá trình sản xuất và sử dụng để bảo vệ được môi trường.
Qua bài viết này, hi vọng Vân Anh Scarlet có thể giúp bạn hiểu rõ và nắm bắt thêm nhiều thông tin hơn về loại chất liệu này.